STAANDE KLOK van R. Dunster Amsterdam Ca. 1745

M&R10a

STAANDE KLOK
Gesigneerd: R. Dunster Amsterdam
Circa 1745
Nederland

Uurwerk
Messing platine-uurwerk op ankergang met slinger. Het uurwerk is voorzien van zaagslagwerk, het zgn. Dutch Striking. Het slagwerk slaat de hele uren voluit op een grote bel en de halve uren voluit op een kleine bel. Op de kwartieren wordt eenmaal afwisselend op de grote of kleine bel geslagen. Het uurwerk is tevens voorzien van wekkerwerk. Het gaand-, slag- en wekkerwerk worden ieder door een gewicht aangedreven.

Wijzerplaat
De toogvormige messing wijzerplaat heeft een verzilverde cijferring met gegraveerde en zwart ingelakte cijfers. De uren worden aangeduid met Romeinse cijfers, de vijfminuten met Arabische cijfers. Tussen de vijfminutengetallen zijn Hollandse boogjes gegraveerd met streepjes voor de overige minuten. Tussen de uurgetallen is een halfuursaanduiding gegraveerd. In de toog wordt de schijngestalte van de maan aangegeven. De verzilverde ring om de schijngestalte geeft in Arabische cijfers de maandatum aan en boven de maandatum wordt in een venster de hoogwaterstand in Amsterdam weergegeven. In de toog zijn tevens de personificaties van Europa, Afrika, Amerika en Asia gegraveerd. Links en rechts boven in het gegraveerde centrum worden de maand en de dag op verzilverde schijven aangegeven. Bij de maand worden het figuur van de maand en het teken van de maand aangegeven. Bij de aanduiding van de dag staat de god/ godin die bij die dag hoort en het teken van de desbetreffende dag. De secondering onder de twaalf is ook verzilverd, Onder in het centrum is het datumluikje aangebracht en aan weerszijden van het datumluikje is de signatuur R. Dunster Amsterdam op een verzilverd signatuurplaatje gegraveerd. Om de cijferring zijn verzilverde ornamenten, voorstellende de vier jaargetijden, aangebracht. In het centrum achter de wijzers is de wekkerschijf geplaatst. De uur-, minuut- en secondewijzers van de klok zijn vervaardigd van geblauwd staal.

Kast
De eikenhouten kast is gefineerd met wortelnotenhout en heeft ingelegde biezen. De klok rust op bolpoten. De klok is op verschillende plaatsen versierd met houtsnijwerk in de vorm van krullen, zoals boven de wijzerplaat en aan de bovenkant van het deurtje in de romp. Op de hoeken van de voet zijn knieën aangebracht. Het deurtje in de romp heeft een gebogen lijst en in het midden een slingervenster, voorstellende Vrouwe Europa op de stier. Aan de voor- en achterkant zijn de zijkanten van de kap voorzien van zuiltjes met messing kapitelen en basementen. In de dubbele kap, in de basket en in de deurtjes aan de zijkant, is de kap ajourgezaagd en van de binnenkant met stof bekleed. Dit dient als klankgat. Boven op de kast staan twee bazuinblazende engelen en Atlas.

Loopduur 8 dagen.

Totale hoogte 280 cm.
Breedte 58 cm.
Diepte 31 cm.

Literatuur
– E. Morpurgo, Nederlandse klokken- en horlogemakers vanaf 1300, blz. 36
– H.M. Vehmeyer, Antieke klokken, een familieverzameling, blz. 602.
– Christies Amsterdam ‘The Decorative Arts Sale’, 22 september 2010 lot 323.

De Maker
Roger Dunster Ca. 1695-1747
Hij is horloge- en klokkenmaker geweest zowel in Londen als in Amsterdam. In 1722 werd hij in Amsterdam compagnon van Christopher Clarke. Dit onder naamvoering Clarke and Dunster. Clarke (1668-1734) werkte omstreeks 1694 samen met Ahasuerus II Fromanteel onder de naam Fromanteel & Clarke, in Amsterdam. Fromanteel overleed in 1703 en Chr. Clarke bleef de firmanaam gebruiken tot 1722 toen Dunster in de zaak kwam. Deze samenwerking duurde tot 1730, doordat Christopher Clarke in dat jaar naar Londen terugkeerde. Roger Dunster zette de zaak daarna onder eigen naam voort. In 1744 kocht hij een huis op de Vijgendam in Amsterdam. Na zijn dood in 1747 nam de ‘Meester Horlogemaker Abraham Bruyekeur’ de zaak over.