TURMUHR H.K. München Ca. 1580 Duitsland

M&R218

TURMUHR
Punchmark H.K. (Hans Koch) en stadsteken voor München
Circa 1580
Duitsland

Uurwerk
Het door veren aangedreven uurwerk is gemaakt van ijzeren en messing en bestaat uit gaand-, slag- en wekkerwerk. Het gaanwerk heeft spillegang met balans en varkenshaarregulage. Het door een sluitschijf geregelde slagwerk geeft de hele uren voluit op een bel aan. Het uurwerk is tevens voorzien van een wekkermechaniek. Op de wekkerstijl is het punchmark H.K. aangebracht alsook de monnikskap, het stadsteken van München.

Wijzerplaat
De verguld messing wijzerplaat is voorzien van een cijferring met Romeinse uuraanduidingen 1-12, een Arabische uurring 13-24 en een rand met tastknoppen zodat de tijd in het donker gevoeld kon worden. Tussen de uurcijfers is een halfuursaanduiding gegraveerd. In het centrum is een instelbare wekkerschijf aangebracht, voorzien van Arabische uurcijfers en een fraai gegraveerd centrum. De tijd wordt aangegeven door een geblauwd stalen wijzer. De achterzijde is voorzien van twee wijzerplaten. De bovenste wijzerplaat dient voor de indicatie van de stand van het slagwerk; de wijzerplaat daaronder dient voor de reglage. Beide hebben een blauwstalen wijzertje.

Kast
De vergulde messing kast heeft aan de voorzijde een inscriptie BARTOLOMEUS MERRADT. F.D. LEYW. BARYR, vermoedelijk de eerste eigenaar. De zijkanten zijn voorzien van gegraveerde figuren die St. Helena en St. Brigitte voorstellen, elk met een schild waarop de wapens staan van Belli de Venançon de Provence en die van De Conink van Gent en van de Marquis de Vaucouleurs de Lanjamet, Ile de France. Op de hoeken van de kast bevinden zich rijk uitgevoerde pilaren met Korinthische kapitelen. De kast wordt bekroond door de bel die omvat wordt door een fraai belkruis, waarop een zilveren vrouwenfiguur met lauwerkrans staat.

Gangduur 1 dag

Hoogte 20 cm.
Breedte 11 cm.
Diepte 11 cm.

Literatuur
– J. Abeler, Meister der Uhrmacherkunst, Wuppertal, 2010, blz. 303, 635 en 653.
– Catalogus “Tijd”, nr.220a en 220b, blz. 122 en blz. 113.

De maker
Hans Koch was uurwerkmaker aan het hof van Albrecht V in München. Hij werd meester in 1554 en was van 1557 tot 1599 werkzaam aan het hof van de Hertog van München. Hans Koch is gestorven voor 1603. Hij signeerde zijn uurwerken met het punchmark H.K. en het keurmerk van München, het naar rechts kijkende hoofd van een monnik.