MYSTERIEUZE Toegeschreven aan: Robert Houdin A Paris Ca. 1850 Frankrijk

M&R83

MYSTERIEUZE
Toegeschreven aan: Robert Houdin A Paris
Circa 1850
Frankrijk

Uurwerk
Rond, messing platine-uurwerk met balansgang. Het slagwerk op sluitschijf slaat op het halve uur eenmaal en op het hele uur voluit op een bel, die zich achter het uurwerk bevindt. Het gaand- en slagwerk worden ieder door een veer in veerton aangedreven.

Wijzerplaat
De wijzerplaat bestaat uit twee glazen schijven. De voorste schijf is bevestigd in de messing rand. Op deze glazen schijf is de cijferring met zwarte Romeinse cijfers voor de uuraanduiding en kwartierstreepjes met nog een onderverdeling in drieën aangebracht. In het centrum is een messing lager geplaatst. Hierin draait de tweede glasplaat waarop de uurwijzer is aangebracht. De wijzerplaat wordt omrand door een messing ring.

Kast
Het uurwerk zit in de gesneden houten voet. Deze is beplakt met bladgoud. Aan de achterzijde zitten de opwindgaten voor het gaand- en slagwerk en de wijzerverzetting. De bovenzijde van de voet is bekleed met fluweel. Hierop is een messing verguld gegoten ornament geplaatst, waarop een glazen zuil staat. In deze zuil zit een glazen cilinder die door aandrijving draait in de zuil. Door het draaien drijft de cilinder het mechaniek aan dat er voor zorgt dat de glazen schijf met wijzer kan draaien. De glazen schijf met de uurwijzer is aan de buitenzijde voorzien van een tandring die verborgen zit achter de messing ring en wordt aangedreven door een spiraalvormige overbrenging die zit verborgen in het messing ornament dat de wijzerplaat draagt. Het geheel staat op een houten basement. Door het gebruik van glas lijkt het of het uurwerk door niets wordt aangedreven en de wijzer uit zichzelf ronddraait. Daarom wordt dit uurwerk een mysterieuze genoemd.

Gangduur 1 week.
Hoogte klok 50 cm.
Stolp:
Hoogte 54 cm.
Breedte 22 cm.
Diepte 17 cm.

Literatuur
– Derek Roberts, Mystery, Novelty & Fantasy clocks, hoofdstuk 19.
– Klaus Maurice, Antique clocks/Schöne Uhren, blz. 110 en 111.
– Herve Chayette, 4 juillet 1989, blz. 54 en 55.
– Tardy, Dictionnaire des Horlogers Français, blz. 300.

Houdin de maker
Jean-Eugène Robert Houdin was de zoon van een uurwerkmaker en werd geboren in Blois in 1805. Hij was zowel een uurwerkmaker als een beroemde goochelaar. Van 1845 tot 1852 had hij zijn eigen theater in het Palais Royal in Parijs waar hij ‘Soirées fantastiques’ organiseerde. Hiervoor bouwde hij verschillende automaten om zijn trucs voor te dragen. Hij was een van de eerste die hydraulische, magnetische en elektrische effecten gebruikte voor zijn trucs. Veel van zijn uitvindingen werden gepatenteerd. In 1830 trouwde hij in Parijs met de dochter van uurwerkmaker Jacques-François Houdin (1783-1860) en nam de naam van zijn schoonvader aan omdat hij hem zeer bewonderde.
In de ‘Moniteur Universel’ van 6 juni 1839 werd ‘La Pendule Mystérieuse’ genoemd als een opmerkelijk object op een tentoonstelling van Franse producten in Parijs. Er bestaan verschillende versies van ‘La Pendule Mystérieuse’. De naam Robert Houdin werd in kleur op de glazen wijzerplaat gedrukt, wat gebruikelijk was in die tijd.
Hij trok zich terug in Saint-Gervais en stierf aldaar in 1871.