BIJZONDERE REISKLOK met zichtbaar echappement: Medaille d’Or PONS Frankrijk

M&R116

BIJZONDERE REISKLOK met zichtbaar echappement

Toegeschreven aan: Honoré Pons
Circa 1830
Frankrijk

Uurwerk
Het door veren aangedreven messing platine-uurwerk bestaat uit gaand- en slagwerk. Het gaandwerk heeft eentandige MacDowal-ankergang in de variatie van Deshayes met regelbare balans. Het slagwerk geeft de hele uren voluit en de halve uren eenmaal op een bel aan. Men kan het slagwerk laten repeteren door het knopje op de voorkant van de kast in te drukken. Tevens heeft het uurwerk wekkerwerk. De klok wordt aan de voorzijde opgewonden.

Wijzerplaat
De wijzerplaat heeft een verzilverde cijferring met Romeinse uurcijfers, vijfminutenverdeling in een minuutring. De tijd wordt aangegeven door twee geblauwd stalen Breguet-wijzers. In het centrum van de wijzerplaat is aan de onderzijde de gesteende balans met spiraalveer zichtbaar en de regulatiepen, waarbij de draairichting wordt aangeduid met de letters R en A (retard – langzamer en avance – sneller). Aan de bovenzijde bevindt zich een roterende verzilverde secondering. Links en rechts in het midden zijn vensters aangebracht. Het linker dient voor de instelling van de wekker (met behulp van een horlogesleuteltje) die met Romeins cijfers wordt aangegeven; in het rechter wordt de datum aangegeven. Ter weerszijden van de balans zijn de opwindgaten voor het gaand- en slagwerk aangebracht De wijzerplaat wordt afgeschermd door facetgeslepen glas, gevat in een verguld messing lunet.

Kast
De houten kast is gefineerd met berkenhout en is rondom afgewerkt met een biesje van esdoornhout. De achterzijde kan geopend worden door een knopje in te drukken en het paneeltje er in zijn geheel uit te nemen zodat toegang tot het uurwerk wordt verschaft. Op de kast is een verguld messing handvat aangebracht en het repetitieknopje. De kast rust op vier verguld messing bolpootjes.

Gangduur: 1 week

Hoogte: 13.5 cm.
Breedte: 12.5 cm.
Diepte: 8 cm.

Literatuur:
Tardy, Dictionnaire des horlogers français, blz. 529.

Pons:
Honoré Pons de Paul werd geboren in Grenoble. Hij ging als pendule-maker naar Parijs, Rue de la Huchette. Door de Gouverneur van het district Beneden-Seine werd hij naar St. Nicolas d’Aliermont gehaald om daar de klok-industrie op te zetten. Men vervaardigde in St. Nicolas d’Aliermont sinds een eeuw nog uurwerken met de hand. Pons vestigde zich er in 1807. Hij zette een machine-afdeling op waar gewerkt werd met machines, die hij uitgevonden had. Verschillende typen van die machines werden geëxposeerd in 1806 en zijn gedeponeerd bij C.A.M. in Parijs: kloofmachines, polijstmachines en machines om rondingen te maken. Hij perfectioneerde slagwerken, maakte een echappement met een cirkelvormige balans voor draagbare klokjes. Hij exposeerde in Rouen on 1809. Omstreeks 1812 slaagde hij erin honderd uurwerk per week af te leveren in Parijs waar hij een depot had op de Rue de la Barillerie en een bij Séguy, Rue Poupée.
Hij kreeg een zilveren medaille in 1819, een gouden medaille in 1827, in 1839 en in 1844. Hij werkte samen met Mathieu Croutte en Paul Rosetti. Zijn Parijse kantoor was op de Rue Cassette omstreeks 1840 tot 1850. Er is één soortgelijke klok met foedraal bekend van Crijns & Stender verkocht Tefaf 2004.