CONSOLEKLOK Daniel Soeterik Dordrecht Circa 1745 Holland

M&R54

CONSOLEKLOK
Gesigneerd: Daniel Soeterik Dordrecht
Circa 1745
Dordrecht, Holland

Uurwerk
Messing platine-uurwerk met spillegang en slinger. Het uurwerk is voorzien van slagwerk dat ‘Dutch striking’ slaat, d.w.z. de hele en halve uren voluit op twee verschillende bellen. Het gaand- en slagwerk worden elk aangedreven door een veer in een veerton met snek, die aan de voorzijde opgewonden worden.

Wijzerplaat
Ovale en getoogde messing grondplaat met een verzilverde cijferring die voorzien is van Romeinse cijfers voor de uuraanduiding en Arabische cijfers voor de vijfminutenaanduiding en Hollandse minuutboogjes voor de minuten. Tussen de Romeinse uurcijfers is de gegraveerde kwartieraanduiding aangebracht. De ajourgezaagde uur- en minuutwijzers zijn vervaardigd van geblauwd staal. De twee opwindgaten voor het gaand- en slagwerk zijn symmetrisch in het centrum geplaatst. Onder in het gematteerde centrum van de wijzerplaat is een venster aangebracht waardoor de datum op een verzilverde schijf zichtbaar is. De datum wordt aangeduid met Arabische cijfers die zwart ingelakt zijn. In de toog van de wijzerplaat wordt de maandatum en het schijngestalte van de maan getoond. Onder de maanaanduiding bevindt zich een uitzonderlijk figurale gravure van het oudtestamentische verhaal van “Abraham en Sara” en “Hagar en Ismaël”. In de cijferring tussen de VII en de V is de signatuur Daniel Soeterik Dordrecht aangebracht.

Kast
De ovale en getoogde kast is vervaardigd van mahoniehout. De kast heeft aan de voorzijde een ovale toogvormige deur. De deur wordt beneden en aan beide zijkanten gesierd door houtsnijwerk. Op de bovenkant is een kuif met houtsnijwerk geplaatst. De zijkanten van de kast zijn voorzien van terugliggende kussenvormige vlakken, voorzien van geprofileerde lijsten. Op de bovenzijde van de kast, achter de kuif, is de kast voorzien van een ovaal klankgat, afgedicht met donker zijde. Ook de console is voorzien van een terugliggend kussenvormig vlak met een geprofileerde lijst en fraai houtsnijwerk. Aan de rechterbovenzijde bevindt zich een koordje waarmee het deurtje kan worden geopend.

Gangduur 1 week
Hoogte 67 cm.
Breedte 30 cm.
Diepte 18 cm.

Literatuur
E. Morpurgo, Nederlandse klokken- en horlogemakers vanaf 1300, blz. 116.

De maker
Daniel Soeterik, meesterhorlogemaker en uitvinder, geboren te Dordrecht. Hij was getrouwd met Maria van Breda en voornamelijk actief als klokken- en horlogemaker in Dordrecht. In 1709 adverteerde hij in de krant dat hij een watermolen had uitgevonden om de landgoederen gelegen naast de rivier droog te pompen, een zogenaamde Rosmolen. Hij vestigde zich rond 1750 in Leiden.